صرف 3، درس اول، اعلال اسم
الف زائده قبل عله در آخر کلمه: رضاو←رضاء
1 الف قبل از عله در وزن فاعل وتثنیه و جمع و مونث آن باشد و فعل آن اعلال شده باشد: قاوِمُ←قائم واو و یاء ←همزه
در جمع بر وزن فعائل و شبه آن (یعنی وزن عروضی: ترتیب حرکات و سکنات آن)اگر: 1-سومین حرف، مد زائد باشد: عجاوز←عجائز
2-عله +الف جمع +عله: اواول ←اوائل
3-و+و در اول← واو، اول قلب به همزه:وواصل←اواصل
——————————————————————————————————————————————————–
واو و یاء کنار هم ،اولی ساکن:مَرمُویٌ←مَرمُییُ←مَرمَیُّ*←مَرمِیُّ
-ِ+واو +الف، اگر: 1-مصدر اجوفی که فعلش اعلال شده: قوام←قیام
2 2-جمع مکسر اجوفی که در مفرد آن واو ساکن باشد: دار←دوار←دیار واو←یاء
-ُ+واو در آخر اسم معرب: تَرَجّو←تَرَجُی←تَرَجِّی
واو، لام الفعل وصفی بر وزن فُعلی: دُنوی‘←دنیا
——————————————————————————————————————————————————–
3 یاء، لام الفعل اسمی بر وزن فَعلی: فَتیی‘←فتوی‘ یاء←واو
——————————————————————————————————————————————————–
-ِ+الف: سَلاطِان←سَلاطِین
4 الف←یاء
یاء تصغیر+الف: کُتَیِّب
——————————————————————————————————————————————————–
5 ضمه قبل از یاء(غیر از مواردی که یاء فاءالفعل است): مَرمُیُّ←مَرمِیُّ ضمه←کسره
*************************************************************************************************************************
مواردی که اعلال نمیشود: 1-عین الفعل:لفیف مقرون، معنای عیب و رنگ، وزن فَعَلان، قبلش فتحه و بعدش مد باشد،بر وزن تفعیل، اسم آلت و جمع قلّه و افعل تفضیل
2-حرف عله مشدد